ابزارهای تألیف دوره- کاربر معمولی

   برای استفاده از این گونه ابزارها نیازی به داشتن مهارتهای برنامه نویسی و نظایر آن نیست و غالباً به صورت قالب یا مبتنی بر فرم است و یادگیری و کاربرد آنها بسیار آسان است. Web Course Builde, Tactic! Tactic! Lectora Publisher از جمله ابزارهایی هستند که در این راسته قرار می گیرند.

ابزارهای تألیف وب

   هر دوره درسی را که لازم است به صورت آموزش الکترونیکی ارائه شود، میتوان به عنوان یک وب سایت یا یک صفحه وب در نظر گرفت، لذا هر گونه ابزاری که به منظور تولید صفحات وب مورد استفاده قرار می گیرد، برای ساختن دوره های آموزش الکترونیکی نیز قابل استفاده خواهد بود از انواع این ابزارها می توان ویرایشگرهای HTML [مانند Front Page و Dreamweaver] و نرم افزارهای تعاملی و پیشرفته [مانند Flash و Director] را نام برد. امروزه، بیشتر دوره های آموزش الکترونیکی با استفاده از این گونه ابزارها ارائه می شوند.

محتوای آموزشی در آموزش الکترونیکی

   محتوا به صورت مجموعه ای از مواد اولیه اطلاعاتی( متن، تصویر، صوت و ...) یا به عبارت دیگر Assetها که در قالب اشیای آموزشی(learning object) به صورت الکترونیکی و با هدف انتقال مفهوم آموزشی تولید شده اند. واضح است که یکی از مهم تری شرایطی که امکان بهره گیری مجدد از یک محتوای آموزشی در سیستم های مختلف را فراهم می نماید جدا کردن محتوا از منطق بهره گیری از آن است. این بخش( چگونه محتوا اجرا می شود) مرتبط با مبحث محیط اجرا است. پایه ی اصلی فعالیت محیط اجرا علاوه بر ارتباط با LMS در حالت ارتباط برخط، بازکردن بسته ی آموزشی و تحویل محتوای آن به دانش آموز است. در این حین  محیط اجرا وظیفه ی پشتیبانی از تعامل بین دانش آموز و تعین آن که چه محتوایی باید بعد از چه محتوایی در اختیار دانش آموز و دانشجو قرار گیرد را نیز بر اساس اطلاعات بسته ی آموزشی برعهده دارد.

   محتوا بخش مهمی از هر برنامه درسی است. در طراحی و تولید محتوا رویکردهای متنوع وجود دارد که برخی از آن ها، محتوا را اساس آموزش می دانند و برخی دیگر تاکید کمتری بر نقش محتوا دارند. اگر این رویکردها را به صورت پیوستار در نظر بگیریم، رویکرد طراحی برنامه ی درسی موضوع محور را می توان در یک سر پیوستار که تاکید بیشتر بر نقش محتوا در آموزش را دارد، در نظر گرفت و در آن سر پیوستار رویکرد یادگیرنده محور طراحی برنامه ی درسی و آموزش قرار می گیرد. در این رویکرد از تاکید بر جایگاه محتوا کاسته می شود و بر نقش فعالیت یادگیرنده در پردازش و تحلیل محتوا توجه می شود. لیکن بسیاری از صاحب نظران آموزش به رغم تفاوت در رویکردهایشان، محتوا را به عنوان یکی از عناصر مهم برنامه ی درسی و آموزش در نظر می گیرند. این تاکید ها  موقعیت و جایگاه محتوا در برنامه درسی را نشان می دهد.

   در اینترنت ابزارهای گوناگون برای تهیه و ارائه ی محتوای آموزشی وجود دارد. طرفداران رویکردهای گوناگون طراحی و تولید محتوا می توانند از این ابزارها متناسب با اهداف خود استفاده کنند. معلمان دوره های آموزشی حضوری و الکترونیکی می توانند با استفاده از این ابزارها فعالیت های یادگیری گوناگون را طراحی کنند تا یادگیرندگان در تهیه و ارائه محتوای الکترونیکی مشارکت نمایند. بدرالخان(2001) اجزائ تشکیل دهندهی یک برنامه ی آموزش الکترونیکی را دارای هشت بعد، تربیتی، فنی، طراحی رابط ها، ارزشیابی، مدیریت، پشتیبانی منابع، اخلاقی و سازمانی می داند. او فرایند تلفیق فناوری اینترنت با برنامه های آموزشی را به صورت پیوستاری در نظر می گیرد که در یک سمت آن آموزشه های کاملا الکترونیکی و در سمت دیگر آن آموزش های حضوری در عصر اینترنت قرار می گیرد. به زعم وی در آموزش های کاملا الکترونیکی هر هشت بعد برنامه ی آموزشی با ابزارها و فناوری های اینترنتی تلفیق می شوند و هرچه به سمت آن سر پیوستار( آموزش های حضوری) حرکت می کنیم، ابعاد و بخش های کمتری از برنامه تحت فناوری قرار می گیرند. بر این اسا مدیران، طراحان و تولید کنندگان و مجریان برنامه های الکترونیکی می توانند براساس راهبردهای توسعه ی یادگیری الکترونیکی سازمان خود بخش های گوناگون برنامه ی آموزشی را با فناوری اینترنت تلفیق می کنند( به نقل از سراجی، 1390).

   در برنامه های درسی حضوری قطعات محتوایی( حقایق، مفاهیم، روش کار، اصول و نگرش ها) در مرحله ی طراحی و تدوین به صورت متن و تصاویر ثابت تهیه شده و در اختیار مجری یا معلم قرار می گیرد. در برنامه های آموزش الکترونیکی نیز این قطعات به صورت متن، صدا، تصویر و یا ترکیبی از آن ها تهیه و به یادگیرنده ارائه می شود. در هر دو نوع برنامه، معلم با کمک یادگیرندگان در مرحله ی اجرا می تواند با استفاده از ابزارهای اینترنتی محتواهای جدید تولید و ارائه کند( همان منبع)

با مطالعه ی آثار و تحقیقات انجام شده در باب محتوای آموزشی، تقسیم بندی انواع محتوا به صورت زیر به دست آمده است:

 انواع محتوا به لحاظ فنی و برپایه ی نحوه ی اجرا

1-     محتوای آموزشی الکترونکی مبتنی بر وب: این نوع محتوا از طریق یک صفحه ی اطلاعاتی وب و با استفاده از نرم افزار مرورگر بر روی صفحه نمایشگر کاربر/ متقاضی اطلاعات قابل بازنمایش می باشد. این محتوا برای قابل نمایش بودن از طریق نرم افزارهای مرورگر براساس قواعد زبان html تنظیم و صفحه بندی شده است.

2-     محتوای آموزشی الکترونیکی غیر مبتنی بر وب: هرگونه محتوای آموزشی الکترونیکی دیگر که بر طبق قواعد زبان html تنظیم نشده باشد و برای مشاده ی آن نتوان از نرم افزارهای مرورگر استفاده کرد. این نوع محتوای آموزشی الکترونیکی یا خود مستقلا قابل اجرا هستند یا برای مشاهده ی محتوای آن ها به نرم افزارهای خاص به جز مرورگرها نیاز است. این خصوصیت موجب می شود تا کلیه ی شیوه های انتقال انواع محتوای آموزش الکترونیکی غیر مبتنی بر وب به سمت کاربر، یکی از دو شیوه ی انتقال غیر برخط محسوب گردند.

انواع محتوا به لحاظ فنی و بر پایه ی نحوه ی انتقال

1-     شیوه ی انتقال محتوا/اطلاعات برخط: روشی که بر انتقال اطلاعات میان دو رایانه ی متصل به یکدیگر(اغلب از طریق یک شبکه سخت افزاری) استوار است. در این روش اطلاعات از یک رایانه(خدمتگزار، کارگزار) به رایانه ی دیگر (خدمتگیر، کاربر) منتقل می شود. حجم محتوای اطلاعات رد و بدل شونده، سرعت انتقال اطلاعات و روش های مختلف انتقال اطالعات در این شیوه به گونه است که برای کاربر استفاده کننده از رایانه ی خدمتگیر تلقی ارتباط بلاواسطه و بلافاصل با منبع اطلاعاتی را ایجاد می کند. محتوای آموزش الکترونیک مبتنی بر وب اغلب با استفاده از این روش در اختیار کاربران قرار می گیرد.

2-     شیوه ی انتقال محتوا/ اطلاعات غیر برخط: این روش بر انتقال اطلاعات با استفاده از حافظه های جانبی( دیسکت و ...) به رایانه کاربر اطلاعات استوار است. در این روش کاربر نسخه ای از محتوا/ اطلاعات را دریافت کرده و برای مدت زمان نسبتا طولانی از همان نسخه ی دریافت شده استفاده می کند و بنابراین تا دریافت نسخه ی بعدی محتو، امکان در اختیار داشتن اطلاعات روزآمد را نخواهد داشت.

3-     شیوه ی انتقال محتوا/ اطلاعات نیمه بر خط: در کاربرهای خاصی ممکن است انتقال اطلاعات با استفاده از شبکه ی سخت افزاری موجود میان رایانه ی خدمتگزار و خدمتگیر صورت گیرد. با این حال به دلیل حجم اطلاعات، زمانی که کاربر باید صرف دریافت اطلاعات کند و هم چنین روش مورد استفاده برای بهره گیری از اطلاعات که استفاده مداوم از نسخه ی دریافتی بدون تماس مجدد با منبع اصلی برای اطلاع از نسخه های روزآمدتر می باشد، این روش نیمه برخط محسوب می گردد.

 لازم به یادآوری است که از جمله ی الزامات فنی محیط ارائه و محتوای آموزشی الکترونیکی می توان موارد زیر را برشمرد:

1-     اراده ی روشن و دقیق حداقل نیازهای سخت افزاری و نرم افزاری: حداقل نیازهای سخت افزاری و نرم افزاری برای مشاهده و تعامل مناسب با نرم افزار باید به روشنی توسط تولید کننده ی محتوا در اختیار کاربر قرار گیرد. حداقل ها ی جداگانه در این دست افزار ارائه شده است.

2-     دسترسی و بهره گیری آسان: کاربری که حداقل نیازهی سخت افزاری و نرم افزاری را در اختیار داشته باشد( جداگانه آمده است) باید بتوان به سهولت و سادگی از تمامی قسمتهای مختلف نرم افزار آموزشی بهره بردای مفید نماید و نرم افزار بدون ایراد و با نیاز به کمترین دانش از طرف کاربر نصب و اجرا شود.

3-     حداکثر استقلال مواد اولیه ی اطلاعاتی( متن، تصویر و ...) نرم افزار از سخت افزار و سکوی نرم افزاری حامل: در تهیه ی مواد اولیه اطلاعاتی باید به گونه ای عمل شوذ که با کمترین هزینه امکان بهره گیری در سکوهای مختلف نرم افزاری و سخت افزاری و ارتقا محیط ارائه ی آن ها میسر گردد.

4-     امکان بره گیری از مواد اولیه ی اطلاعاتی: این مواد باید به گونه ای تولید و ارائه شوند که امکان بهره گیری مجدد از آن ها در تولید محتوای آموزشی برای آموزش و پرورش به آسانی مهیا باشد.

5-     بهره گیری از حداکثر امکانات فناوری مورد استفاده: در تولید مواد اولیه ی اطلاعلتی باید از حداکثر امکانات ابزارهای تولید مواد اولیه اطلاعاتی، با در نظر گرفتن محدودیت های بستر ارائه، بهره گیری نمود تا عمر استفاده از هریک از این مواد بهینه باشد.

امکان سنجی و نیازسنجی آموزش الکترونیکی

   عصر اطلاعات موقعیتی فراهم ساخته است که انبوهی از یادگیرندگان به موسسسات یاددهنده روی می آورند . از سوی دیگر، امکانات تکنولوژیکی فراوانی در اختیار جامعه ی یادگیرندگان قرار دارد که آن ها را به سوی خود آموزی و یادگیری مستقل فرا می خوانند. به عبارت دیگر به جای آن که مطالب مورد نیاز خود را از طریق تدریس معلم در کلاس درس یاد بگیرند، خودشان باید از منابع متنوع بیاموزند. واقعیت این است که چیزهایی که ارزش یادگیری دارند، بسیار بیشتر از آن است که فرصتی برای تدریس آن ها وجود داشته باشد. یکی از ملاک های عمده ی تعیین کننده ی ارزش هر موسسه ی اموزشی در دنیای امروز، این است که چه تعداد یادگیرنده و تا چه حد زیر پوشش آموزشی آن ها قرار می گیرند. محدودیت فضای آموزشی، طول نیمسال های تحصیلی و محدودیت وقت استادان و دانشجویان، ساعات کار دانشگاه و... از جمله مورادی هستند که فرصت های یادگیری دانشجویان را کاهش می دهند. تحقیقات نشان می دهد که سازماندهی فرایند یاددهی – یادگیری برای ایجاد یک محیط موثر یادگیری، مهم تر از فعالیت های معلم برای یاددادن و پاسخگویی به مسائل رفتاری یادگیرند است( گود و برافی،2000). بنابراین فرصت یادگیری که عملا در اختیار فرد قرار می گیرد بستگی به این دارد که جقدر از زمان موجود خود را صرف مشارکت در امر یادگیری خودش می کند. طبیعی است که اگر محیط یادگیری محدود به کلاس های درس و ارتباط استاد و دانشجو منحصر به همان حضور در زمان تدریس باشد، الزام دانشجویان به فعالیت های یادگیری نیز محدود به همان زمان و مکان آموزشی خواهد شد. در صورتی که یادگیری امری مداوم و تدریجی است و پایداری نتایج آن منوط به مشارکت مداوم یادگیرنده در فرایند یادگیری خود است. همانطور که اسکات(1996) اشاره می کند روش ها و رفتارهای آموزشی سنتی مخصوصا در آموزش عالی به دشواری می توانند در دنیای تغییرات متهورانه و استانداردهای سخت دوام بیاورند. بنابراین تاچار هستند از برنامه ریزی درسی مبتنی بر دانش به برنامه ریزی مبتنی بر حل مساله روی بیاورند. نکته ی اصلی در مورد فرصت یادگیری این است که یادگیرنده زمان لازم برای یادگیری را در اوقاتی که برای او مقدور و میسر است به فعالیت های مربوط به برنامه های درسی خود اختصاص دهد تا بیشترین پیشرفت را در جهت اخذ نتایج مورد انتظار به دست آورد. اگر چنین باشد مراکز آموزشی به طور عام و دانشگاه ها به طور خاص، در آینده باید فرایند یاددهی- یادگیری را طوری سازمان دهند که فرصت مشارکت برای همه ی دانشجویان را در این فرایند و در زمان و مکان دلخواه فراهم آورند. استفاده از سیستم دانشگاه های مجازی و استفاده از آموزش الکترونیکی یکی از راه کاری ها مفید در عرصه ی یادگیری مشارکتی می باشد.(ابراهیم زاده، 1386).

   امکان سنجی استقرار استانداردهای آموزش الکترونیکی بایستی به این هدف انجام شود که موانع روبروی ما در این زمینه  شناسایی شود و به این پی برده شود که آیا ویژگی های یادگیری مشارکتی و استانداردهای یادگیری الکترونیکی در آموزش مورد نظر وجود دارد یا نه؟ در یک فرایند یاددهی- یادگیری مشارکتی، یادگیرندگان امکان بیشتری برای اظهار نظر دارند. همین طور یاددهنده نیز امکان بیشتری برای انتقال دانش، آشنایی با توانایی ها و اندیشه های یادگیرندگان و از همه مهم تر برای یادگیری متقابل دارد. آن ها در یک فعالیت مشترک یکدیگر را در دستیابی به اهداف یادگیری یاری می دهند و با روی هم گذاشتن نیروها و امکانات خود و سهیم شدن در کار، اهداف فردی را با اهداف گروهی در هم می آمیزند. این بدان معنی است که هر فرد خود را در قبال تحقق اهداف آموزشی مسئول بداند.

    در عصر حاضر با توجه به این که بخش قابل توجهی از نرم افزارها به نوعی آموزشی هستند، بازهم ظرفیت ارتباطی رایانه های چندرسانه ای به طور وسعینی باری استفاده ی آموزشی خالی است. به همین دلیل متخصصان آینده شناس و نوجوی تعلیم و تربیت امروزه از کلاس های درس از راه دور و بالاخره دانشگاه های مجازی سخن می گویند.

   ساختار واقعی این نظام ارتباطی جدید و استفاده از آن به طور چشمگیری به نحوه ی کاربردها، مفاهیم و در نهایت پیامدهای اجتماعی آن بستگی دارد. آیا راینه های چند رسانه ای آن قدر قابلیت دارند که کار، آموزش و سرگرمی و تفریح در یک نظام هماهنگ به یکدیگر مرتبط سازند؟ بررسی های اجمالی نشان می دهند که ارتباط رایانه ای و استفاده از رایانه های چندرسانه ای در بیشتر کشورهای جهان در انحصار نخبگان و تحصیل کرده گان آن کشورهاست. بنابراین استفاده ی گسترده از شبکه های رایانه ای با اهداف آموزش توسط تحصیل کردگان دانشگاه دارای بیشترین احتمال برای انتشار دانش، فناوری و گسترش فرهنگ استفاده از رایانه است . همانطور که کاستلز استدلال می کند دانشگاهیان با رویکرد به استفاده ی آموزشی از رایانه به برج عاج نشینان جامعه گریز تبدیل نمی شوند، بلکه به عاملان اصلی انتشار دانش جدید و شیوه های نوین تفکر تبدیل می شوند که با مدیریت صحیح و هدایت جریان های اجتماعی ارتباط میان جند نسل از جوانان را به نحو مطلوبی برقرار می کنند و فرهنگ رسانه ی جدیدی را به بدنه ی جامعه منتقل می سازند. بنابراین فعلا می توان به سوال مطرح شده پاسخ مثب داد. زیرا استفاده از ظرفیت های فکری، علمی، فناوری موجود در دانشگاه ها واقعا می تواند سه عنصر اساسی زندگی انسان یعنی کار، آموزش و سرگرمی را به یکدیگر مرتبط سازد و آموزش را از حالت یکنواختی به یک فرایند پویا و خوشایند تبدیل کند.(عیسی زاده،1386).

   یکی از زمینه های مهم در آموزش مشارکتی و آموزش از راه دور، راه اندازی و توسعه ی آموزش های الکترونیکی است . با نگاهی گذرا به تجربه ی کشورهای مختلف در ایجاد و گسترش آموزش الکترونیکی در دوره های مختلف علمی و دانشگاهی به سادگی می توان دستاوردها و مزایای بیشمار آن را برشمرد. بدیهی است که این فناوری نیز مانند سایر فناوری ها دارای بایسته هایی است از جمله این که باید به شکل مناسبی به کار گرفته شود. تجربیات محدود اجرا شده نشان از برخی ناکامی ها در ایران را در زمینه ی بکارگیری آموزش الکترونیکی؛ دارد. تاکید اصلی در این مورد بر لزوم بومی سازی شیوه های مختلف آموزش الکترونیکی است و این که عدم توجه به نیازمندی های بومی و فرهنگی و کپی برداری صرف از الگوهای خارجی می تواند به شدت کارایی و اثربخشی این نوع آموزش را تحت تاثیر قرار دهد. تولید محتوای الکترونیکی مناسب، فعالیتی کاملا تخصصی است و لزوم بهره گیری از متخصصان آموزشی در این فرایند امری غیر قابل انکار است.

   همان گونه که برخی متخصصان اعتقاد دارند ارزش اصلی آموزش الکترونیکی در سرعت دسترسی به اطلاعات نیست، بلکه ظرفیت آن در سهولت برقراری ارتباط، تفکر، ساختن مفاهیم و دانش است. به همین علت لازم است به منظور تحقق این اهداف از ابزار آموزش الکترونیکی به درستی استفاده گردد. موانع بومی، فرهنگی و محدودیت های زیادی در این مسیر وجود دارند که اولا شناسایی آن ها ضروری است و ثانیا می باید به اقتضای نیاز و شرایط مخاطبان نسبت به رفع یا اصلاح آن ها کوشید. تردیدی نیست که آموزش در شهر های الکترونیکی می باید از طریق محیط مجازی ارائه شود و هر چه که زودتر و مناسب تر به خدمت گرفته شود اثربخشی آن ها بیشتر بوده، در حوزه ی رقابت بین فرهنگ ها نیز برگ برنده ی بیشتر ی در اختیارمان خواهد بود. با توجه به نیاز اشاره شده و مفیدبودن استفاده از آموزش الکترونیکی،  اهمیت بومی سازی آن در کشور  بسیار بدیهی است. گام های لازم برای بومی سازی به صورت زیر است:

گام اول: هدف گذاری در آموزش الکترونیکی

گام دوم: شناخت توانایی های و زیرساخت های فرهنگی

گام سوم: برقراری پلی بین فناوری و پداگوژیکی

گام چهارم: شناخت نارسایی ها و موانع

از جمله ی مشکلاتی که به طور خاص در کشور ما و با توجه به وضعیت موجود  دست به گریبان آموزش الکترونیکی در ایران است میت توان به موارد زیر اشاره نمود:

1-     زیرساخت های ضعیف مخابراتی

2-     سواد الکترونیکی نسبتا پایین یادگیرندگان

3-     عدم تربیت استادان برای آموزش در محیط الکترونیکی

4-     مشکلات خاص خط و زبان فارسی در محیط رایانه

5-     دوگانگی های فرهنگی در محیط سایبری و فضای واقعی

6-      شاخص زمینه ی فرهنگی عمیق HC(مزینی، 1389).

شكاف ديجيتالي

شكاف ديجيتالي به معناي وجود نابرابري در دسترسي و استفاده از فناوريهاي رسانه اي بين كشورهاي توسعه يافته و عقب مانده است.البته ناگفته نماند كه با گسترش استفاده از اين فناوري ها پاي شكاف ديجيتال از محدوده بين كشوري،به داخل كشورها نيز كشيده شده است و طبق تعريف سازمان همكاريهاي اقتصادي و توسعه ،شكاف بين افراد و خانوارها ،صاحبان حرف و مناطق جغرافيايي در جايگاههاي مختلف اقتصادي اجتماعي در دسترسي و استفاده از تكنولو‍ژي هاي اطلاعاتي و ارتباطي به شكاف ديجيتالي موسوم است.(او اي سي دي،2001).كشورهاي در حال توسعه در سال 1988 با حدود 75درصد جمعيت و تنها 16 درصد توليد جهان ،12درصد كل تعداد تلفن هاي دنيا را در اختيار داشتند.از 435 ميليون خط تلفن موجود جهان در آن سال،فقط در حدود 50 ميليون خط به كشورهاي در حال توسعه آفريقا،آسيا و آمريكاي لاتين تعلق داشت، در حاليكه 386ميليون خط تلفن،سهم كشورهاي پيشرفته صنعتي آمريكاي شمالي و اروپا و كشورهاي صنعتي جديد آسيا و اقيانوسيه بود.در همان سال،كشورهاي پيشرفته صنعتي به طور متوسط از حدود 32 خط تلفن براي هر 100 نفر جمعيت برخوردار بودند.،كه در ميان آنها كشورهاي كانادا،فرانسه،كشورهاي اسكانديناوي،سوئيس و ايالات متحده آمريكا از حدود 50 خط تلفن و بين 78تا89دستگاه تلفن براي هر 100 نفر جمعيت استفاده ميكردند.بيشتر كشورهاي صنعتي ديگر نيز بيش از 30 خط تلفن براي هر 100 نفر جمعيت دارا بودند،در حليكه به نحو تعارض آميزي در كشورهاي در حال توسعه،به طور متوسط فقط 5/1 خط تلفن براي هر نفر جمعيت وجود داشت.

بر اساس گزارش مربوط به «شاخص هاي ارتباطات دور در كشورهاي كمتر توسعه يافته»در سال 1995،سطح متوسط ضريب نفوذ تلفن(تعداد تلفن براي هر 100 نفرجمعيت)در كشورهاي كمتر توسعه يافته ار آن سال،تنها 29/0درصد و به عبارت ديگر،يك خط تلفن براي هر 350نفر بود.در همان زمان تعداد كل خطوط تلفن 48 كشور كمتر توسعه يافته به حدود 5/1ميليون مي رسيد.اين تعداد تلفن،معادل يك درصد كل تلفن هاي ايالات متحده آمريكا بود.در حالي كه جمعيت آمريكا نصف جمعيت تمام كشورهاي توسعه يافته را تشكيل مي داد.در آن تاريخ در برخي از كشورهاي كمتر توسعه يافته،ضريب نفوذ تلفن در روستاها تنها يك خط براي هر هزار نفر بود.در گزارش ديگري كه در سال 1998،از سوي «اتحاديه بين المللي ارتباطات دور»در مورد كمترين ميزان دسترسي به كامپيوتر و اينترنت در كشورهاي بلغارستان،روماني و تركيه گزارش شده است اين در حالي است كه كشورهاي حوزه اسكانديناوي بيشترين ميزان استفاده از كامپيوتر و اينترنت را دارند.

اگر چه فاصله ديجيتالي معمولا به معناي شكاف در زمينه مشاركت در جامعه اطلاعاتي بين گروههاي مختلف مردم است.اين بحث مي تواند به محيط تجارت نيز گسترش يابد.تقريبا همه كسب وكارهاي بزرگ در اروپا اينك از طريق اينترنت انجام مي شود.با اين وجود در سطح اتحاديه اروپا تنها 27 درصد از كسب وكارها از امكانات فناوري اطلاعات استفاده كرده اند.با توجه به تفاوت بين كشورها و با توجه به اندازه كسب وكار،تقريبا نيمي از كسب و كارهاي بزرگ به صورت آنلاين معامله مي كنند.اين در حالي است كه تنها يك چهارم تجارتهاي كوچك و يك سوم شركتهاي متوسط چنين وضعيتي دارند(شكاف ديجيتالي در اروپا،2004) 

يكي از موضوعات مورد بحث و بررسي در موانع توسعه ICT ، شكاف يا شكاف‌هايي است كه ميان گروه‌هاي اجتماعي اقتصادي در درون كشور (شکاف ديجيتالي داخلي) و یا خارج از كشورها (شکاف بين المللي) به وجود آمده است. راجرز، در سال 1995 نظريه انتشار قشر بندي اجتماعي را در انطباق تكنولوژي بيان نمود و نشان داد كه گیرندگان اوليه نوآوري و ابداعات جديد به طور مشخص از  گروه‌هايي با موقعيت اجتماعي اقتصادي بالاتر مي باشند. وي همچنين بیان نمود كه به کارگیری تكنولوژي‌هاي جديد و موفقيت آميز اغلب منافع اقتصادي را تقويت مي كند به طوري كه ثروتمندان، غني تر شده اند و فقرا فقیر تر مي مانند. شکاف داخلي طبق نظر هرناندز و همكارانش (2007) ، محدوديت وسیعی دارد كه محدود به درآمد نبوده، بلكه آموزش منطقه جغرافيايي، جنسيت، سن، نژاد و نابرابري نژادي نيز بر شکاف ديجيتالي داخلي تأثير گذار مي باشند (هرناندز و همكاران، 2007، ص 7) شکاف ديجيتالي بين المللي نيز به صورت دسترسي محدود به هزينه زير ساخت‌هاي اطلاعات و دسترسي عمده هر چند با شرايط ناكافي در جهت توسعه ICT مطرح شده است.

طبق نظر کیرکمان در سال 1999 نرم افزار و سخت افزارهای گران و منابع نيروي بی ثبات قابليت امكان اقتصادي پروژه‌هاي ICT را كاهش مي دهند. براي مثال محدوديت‌هاي بودجه كه دولت‌هاي آمريكاي لاتين، كشورهاي آفريقايي و برخي كشورهاي آسيايي براي تأمين تسهيلات ضروري ICT با آن مواجه‌اند، مسئله‌ای عمده به شمار مي رود (کیرکمان ،1999 به نقل از هرناندز و همكارانش 2007).

مولر، جورج و همکارانش در سال 2006 در مقاله‌ای با عنوان « ابعاد اجتماعي- اقتصادي تغيير آموزش بر مبناي ICT» موضوعات اجتماعي- اقتصادي مربوط به شکاف ديجيتالي راشرح مي دهند. بنا به نظر آنها شکاف ديجيتالي به موقعيتي دو لايه بين دسترسی داشتن و نداشتن به اطلاعات و استطاعت مالی در پرداخت اينترنت و سخت‌افزارهاي رايانه‌اي بين افراد توانا و ناتوان از نظر مالی تقسيم مي شود. از این رو مي توان نتيجه گرفت که شکاف ديجتالي مانع پيشرفت فناوري اطلاعات و ارتباطات مي باشد (مولر، جورج و همکارانش، 2006). اماني نيز در اين خصوص اشاره مي کند که شکاف ديجیتالي در نبود رايانه‌ها، آموزش و دسترسي به شبکه و اينترنت بيان مي شود و از سوي ديگر به معناي فرصت از دست رفته براي گروه‌هاي محرومي است که توانایي استفاده مؤثر از فناوري اطلاعات و ارتباطات را براي بهتر شدن زندگيشان ندارند. از اين رو شکاف ديجتالي به سه بعد تقسيم مي شود:

الف) شکاف جهاني – بين کشورها

ب) شکاف اجتماعي – فقیر و غني در يک کشور 

ج) شکاف جامعه آنلاين – شکاف دمکراتيک؛ اختلاف بين کسي که از تجهيزات و منابع ديجیتالي استفاده مي کند و کسي که از این تجهیزات و منابع استفاده نمي کند (راجو، , 2004 نقل از اماني، 1385).

استانداردهای آموزش الکترونیکی(چیستی و ماهیت استانداردها)

    استانداردها در اصل زبان مشترک بین سازندگان و طراحان و استفاده کنندگان هستند که بسیاری از امور را آسان می نمایند. متخصصان باید در زمینه ای که می خواهند استاندارد تهیه کنند، اطلاعات کافی داشته باشند(14) هدف استاندارد، ارتقای ایمنی کیفیفت و دوام تولید است. بهبود کیفیت به عنوان یکی از اهداف استاندارد، درخواستی مستمر است و تولید کننده ای که قصد رقابت و دستیابی به رضایت مخاطب دارد، همواره می بایست بهترین خدمات را به آن ها ارایه دهد. رعیات استانداردهای گوناگون بستگی شرایط علمی – صعنعی هر جامعه دارد و با توجه به نیازهای جامعه، تجدید نظر در استانداردها ضروری به نظر می رسد(رعیات اصل بهبود مستمر)( مومنی راد، علی آبادی، 1389).

   نیاز به استانداردهای کیفیت در آموزش الکترونیکی: از عوامل مهم زیربنایی در صنعت آموزش الکترونیکی، تعریف و استخراج استانداردهای آموزش الکترونیکی است. این استانداردها در واقع مجموعه یکپارچه ای از قوانین هستند که باعث می شوند زیربنای آموزش در همه جا به صورت یکپارچه عمل کند. استانداردهای آموزش الکترونیکی، قوانین مشترکی را بر فناوری آموزش الکترونیکی اعمال می کنند؛ قوانینی که چگونگی تولید دوره ی آموزش برخط و خط مشی مدیر آموزش برای تحویل این واحدها به نحوی که هماهنگ با هم عمل کنند را مشخص می کنند. قوانین برای دوره های آموزش، آموزش الکترونیکی و سیستم مدیریت آموزش، زبان مشترکی فراهم می کند تا در صورت لزوم اطلاعات را با یکدیگر به اشتراک بگذارند یا با هم تبادل نظر کنند و هم چنین به سیستم های آموزش الکترونیکی متفاوت اجازه می دهند که به صورت یکپارچه عمل کنند. در ضمن این قوانین زبان استانداردی ایجاد می کنند که اجزای دوره ی آموزش با اشیای آموزش مشخص شوند. با تعیین قوانین تعریف این اجزاء می توان محتوایی با قابلیت استفاده مجدد تولید کرد(جابری اقدم، 1384).

   با رشد آموزش الکترونیکی و بازار رقابتی آن،  آموزش عالی مجبور شده است بار دیگر فرض هایی که در مورد تجارب آموزش با کیفیت در آموز سنتی داشت را در مورد آموزش الکترونیکی  در نظر بگیرد. هر چند بحث و بررسی در زمینه ی استانداردهای آموزش الکترونیکی به تازگی شروع شده است، اما نیاز به استانداردهایی برای راهنمایی آموزش الکترونیکی و طراحی و انتقال آن، آشکار است. احتمالا بیشترین فشار برای نیاز به استانداردهای کیفیت از جانب خود جامعه آموزش عالی است. اگرچه انتقاد به آموزش عالی به عنوان روش انتقال به تناسب پیشرفت صنعت کمتر شده است، اما تقاضا برای نمایش کیفیت در دروه های برخط، صرف نظر از منیع بیرونی یا درونی آن، قابل توجه است (آلن و همکاران، 2005؛  روینسکی و همکاران، 2004، به نقل از مومنی راد و علی آبادی،1389).

   سوالی که به ذهن می آید این است که آیا یادگیرندگان براساس هزنیه ای که می گذارند، آموزش با کیفیتی دریافت می کنند؟ در آموزش عالی، فراهم کردن آموزش با کیفیت بالا به این معنی است که خدمات و محصولات یادگیری الکترونیکی(دوره ها و مدارج) تجربه های مناسب، به روز و متناسب با درخواست یادگیرنده فراهم آورند.

   منایع درونی به دنبال فراهم کردن راه هایی برای تامین کیفیت دوره ها و برنامه های برخط هستند. به همان گونه8 که هزینه ی آموزش عالی سریع تر از نرخ تورم رشد می کند، یادگیرندگان به دنبال اعتباراتی هستند که ارزش پولی خود را به دست بیاورند همچنین می خواهند موسساتی که مدرک خود را از آن اخذ می کنند، مورد احترام و توجه کارفرمایان باشند. این یادگیرندگان، نیازهایی دارند که باید به آن ها توجه شود. انتشار استانداردهای کیفیت برای آموزش برخط یکی از گام هایی است که یاری دهنده ی یادگیرندگان، هیئت علمی و کارمندان برای تصمیم گیری و مقایسه موسساتی است که در این زمینه آموزش ارائه می دهند. به موازات منابع درونی، منابع بیرونی هم بر کیفیت یادگیری الکترونیکی پافشاری می کنند. برآورد کردن تقاضا برای کیفیت بالای آموزش الکترونیکی در بازار آموزش عالی رقابتی، به مدل های تولیدی اقتصادی تر و انعطاف پذیرتر نیازمند است. از نتایج مهم پذیرفتن استانداردها می توان به این نکات اشاره کرد که با پیشرفت های سریع علم و فناوری استاندارد، مهم ترین عامل برای حفظ کیفیت جلب اعتماد مخاطبان و نیز یک سوسازی فعالیت ها و اقدامات مختلف است. اگرچه وجود استانداردهای در برخی زمینه ها، محدودیت هایی را برای تولید کنندگان و توسعه دهندگان به وجود می آورد با این وجود اگر در ایجاد و به روز رسانی هر استانداردی ملاحظات لازم و ضروری لحاظ شده باشد سبب افزایش سرعت رشد و پیشرفت روز افزون می شود(گالگر، پروی، 2004).

   هورتون(2005) هدف از استانداردهای را فراهم کردن شرایطی می داند تا محتوای آموزشی منحصر به یک سیستم آموزشی خاص نباشند. و  در واقع محتوای آموزشی قابل استفاده ی محدد باشند و امکان به اشتراک گذاشتن محتوی و اطلاعات فراگیر وجود داشته باشد و همکاری بین سیستم ها تسهیل شود.( به نقل از زندی و همکارن، 1391).

نظریه‌ی یکپارچه‌ی پذیرش و استفاده از تکنولوژی

یکی از جدیدترین مدل­ها درباره‌ی پذیرش فنّاوری، نظریه‌ی یکپارچه‌ی پذیرش و استفاده از فنّاوری^[1] است که آن را می‌توان حاصل تلفیق سازه‌های اصلی چندین مدل مشهور در زمینه‌ی پذیرش فنّاوری، از جمله مدل پذیرش تکنولوژی، نظریه‌ی نشر نوآوری، نظریه‌ی اقدام منطقی، نظریه‌ی رفتار هدایت شده، نظریه‌ی شناخت اجتماعی، مدل انگیزشی و ... دانست.هدف نظریه‌ی یکپارچه دست یافتن به دیدگاهی واحد درباره‌ی پذیرش کاربران است. این نظریه شامل چهار مؤلفه یا عامل تعیین­کننده‌ی مؤثّر در تمایل و استفاده از تکنولوژی است که عبارت‌اند از:

1-     انتظار عملکرد^[2]: میزانی که فرد معتقد است استفاده از یک سیستم به وی کمک خواهد کرد در عملکرد شغلی خود به منافعی نایل آید.

2-     انتظار تلاش^[3]: میزان آسانی نحوه‌ی استفاده از سیستم است.

3-     اثرات اجتماعی^[4]: میزانی که یک فرد ادراک می‌کند افراد مهم دیگر معتقدند او باید از سیستم جدید استفاده کند.

4-   شرایط تسهیل­گر^[5]: میزانی که فرد معتقد است زیرساخت­های فنّی و سازمانی لازم برای پشتیبانی از کاربرد فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات فراهم است (گوپتا، داس­گوپتا، گوپتا^[6]، 2008).

این نظریه مدیران را یاری می‌کند که احتمال پذیرش فنّاوری­های جدید در درون سازمان را ارزیابی کنند. هم­چنین موجب شناخت عواملی می‌شود که پذیرش فنّاوری­های جدید را تحریک می‌کنند. از زمان شکل‌گیری این نظریه در سال 2003، محققان مختلف به آزمون آن در پذیرش فاوا پرداخته‌اند. جنسیت، تجربه، سن و داوطلبانه بودن استفاده از فنّاوری، به‌عنوان متغیرهای تعدیل­گر در مدل اصلی تعیین شده‌اند (همان منبع).

مدل پذیرش تکنولوژی

مدل پذیرش تکنولوژی نیز مبتنی بر مدل اقدام منطقی آجزن و فیشبین است که به عوامل تعیین کننده‌ی نیّات هوشیارانه‌ی رفتاری می‌پردازد. این تئوری به‌عنوان یک مدل می‌تواند پیش‌بینی کند که چه عواملی دخیل هستند که افراد جامعه‌ی آماری مورد­نظر اقدام به پذیریش و کاربرد یک تکنولوژی نمایند. مدل پذیرش تکنولوژی اولین بار توسط دیویس^[1] در سال 1989 جهت پژوهش در زمینه‌ی روانشناسی اجتماعی مطرح شد. این مدل تئوریک هم­چنان به­طور گسترده­ای توسط محققان مورد استفاده قرار می‌گیرد. نظریه‌ی اقدام منطقی و نظریه‌ی رفتار برنامه‌ریزی شده دو تئوری پایه­ای روانشناسی اجتماعی هستند که منجر به خلق مدل پذیرش تکنولوژی شدند. بر اساس تئوری اقدام منطقی، عملکرد فرد در زمینه‌ی یک رفتار خاص توسط تصمیم رفتار آن فرد برای مشغول شدن در آن فعّالیت مشخص می‌شود. تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده بر این فرض دلالت دارد که نیّت رفتاری فرد به انجام رفتارهای مختلف را می‌توان با نگرش فرد نسبت به آن رفتار، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری ادراک شده پیش‌بینی کرد. مدل پذیرش تکنولوژی بر این عقیده استوار است که برداشت ذهنی افراد از فنّاوری، بر نگرش آنان، به فنّاوری تأثیر می‌گذارد (لی و کیم^[2]، 2009). مدل پذیرش تکنولوژی به عنوان یک مدل فشرده، پیش‌گویانه و قدرت­مند برای توضیح و پیش­گویی رفتار در زمینه‌ی تصمیم‌گیری و پذیرش استفاده از یک تکنولوژی خاص خلق شده است. این مدل ادّعا می‌کند که تصمیم یک فرد برای استفاده از تکنولوژی به دو باور رفتاری به‌خصوص شامل سودمندی ادراک شده^[3] و آسانی ادراک شده^[4] بستگی دارد. سودمندی ادراک شده عبارت است از انتظار ذهنی استفاده کننده‌ی یک تکنولوژی از این­که استفاده از آن تکنولوژی خاص، عملکرد وی را بهبود بخشد. آسانی استفاده‌ی ادراک شده عبارت است از میزان انتظار فرد از این­که استفاده از آن تکنولوژی، بی­زحمت و آسان باشد. علاوه بر این، مدل فوق ادعا می‌کند که سودمندی ادراک شده­ی یک تکنولوژی تحت تأثیر آسانی استفاده‌ی ادراک شده‌ی آن قرار دارد، چراکه هر­چقدر استفاده از یک تکنولوژی برای فرد آسان­تر باشد، آن تکنولوژی برای فرد سودمندتر به­نظر خواهد رسید. مدل پذیرش تکنولوژی یکی از روش‌هایی است که به جهت توضیح قصد رفتار کاربران در استفاده از نوآوری­های فنّاوری، به­طور گسترده استفاده می‌شود (یی، جکسون، پارک، پروبست^[5]، 2006؛ والتر، لوپز^[6]، 2008؛ خیری، جرجرزاده، 1392). همان­طور که شکل 2-2 نشان می‌دهد در مدل پذیرش فنّاوری، استفاده از فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات از سوی کاربران، حاصل تحقّق یک فرایند چهار مرحله­ای است که مراحل آن عبارت‌اند از:

1-     متغیرهای بیرونی، بر عقاید کاربران برای استفاده از فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات تأثیر می‌گذارند.

2-     عقاید کاربران، نگرش آنان را در استفاده از فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات تحت تأثیر قرار می‌دهد.

3-     نگرش کاربران بر تمایل آنان به استفاده از فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات تأثیر می‌گذارد.

4-     تمایل کاربران به استفاده از فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات سطح استفاده از آن‌ها را تعیین می‌کند (بورتن - جونز، هوبنا^[7]، 2006).

شکل 2-2: مدل پذیریش فنّاوری

                                                    اقتباس از (رضایی، 1388: 66)

مدل پذیرش فنّاوری یک مدل مبتنی بر تمایل است که تصریح می‌کند تمایل به پذیرش یک فنّاوری پیش‌بینی کننده‌ی خوبی برای استفاده‌ی واقعی از آن فنّاوری است (هونگ، تونگ، تام^[8]، 2006)؛ و می‌توان بر اساس آن، رفتار کاربران را پیش از استفاده از فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات پیش‌بینی کرد. تمایل به پذیرش، گرایش ذهنی یک فرد برای انجام یک رفتار خاص است که عامل مهمی در انجام واقعی آن رفتار به­شمار می‌رود (کو، ین^[9]، 2009). مدل پذیرش تکنولوژی دیویس به شکلی وسیع با نمونه­های گوناگون در موقعیت­های مختلف آزمون شده است و روایی و پایایی مدل جهت توضیح پذیرش و استفاده از سیستم­های اطّلاعاتی ثابت گردیده است (القمدی^[10]، 2012). با این وجود، یکی از مهم­ترین نقاط ضعف مدل پذیرش فنّاوری آن است که در این مدل، عوامل اجتماعی که نقش مهمی در نگرش افراد برای پذیرش تکنولوژی دارند، مورد ملاحظه قرار نگرفته‌اند. به‌منظور حل این مسئله، در مدل بازنگری شده‌ی پذیرش تکنولوژی، سازه‌های نظری دیگری نظیر فرایندهای تأثیرات اجتماعی از قبیل هنجارهای ذهنی، داوطلبانه بودن، تصویر ذهنی و هم­چنین فرایندهای ابزاری شناخت مانند کیفیت محصول، رؤیت­پذیری نتایج و اهمیّت شغل به مدل اولیه افزوده شده است (تونگ، چانگ^[11]، 2008؛ یو، لی، گاگنون^[12]، 2008).

با بهره‌گیری از اصول این نظریه می‌توان گفت حضور کاربران جوان در شبکه‌های اجتماعی زمانی اهمیّت و ارزش دارد که استفاده از این شبکه‌ها در جهت تأثیر بر فرایند فعّالیت­ها و کنش­های روزمره‌ی او و رشد این بخش از برنامه­های زندگی و تحصیلی او باشد؛ بنابراین در این الگو می‌تواند بر وجه عملیاتی و کاربردی استفاده از شبکه‌ها تأکید شود.

مدل­های پذیرش تکنولوژی

 در دو دهه‌ی گذشته، نظریه‌ها و مدل­های مختلفی در زمینه‌ی پذیرش فنّاوری، پیشنهاد، آزمایش و اصلاح شده‌اند که خاستگاه اکثر آن‌ها سیستم­های اطّلاعاتی و رویکردهای روانشناسی و جامعه­شناسی بوده است. این مدل­ها به شناخت ما از عوامل مؤثّر در پذیرش فنّاوری از سوی کاربران و روابط بین آن‌ها کمک می‌کنند (سان، ژاگ^[1]، 2006). مدل­های فراوانی در تلاش هستند تا چگونگی پذیرش تکنولوژی توسط افراد را پیش‌بینی و توصیف نمایند. هر یک از این مدل­ها مجموعه­های مختلفی از شاخص­های رفتاری و نگرشی را ارائه می‌دهند، از رایج­ترین مدل­های موجود در مطالعه‌ی چگونگی پذیرش تکنولوژی توسط افراد می‌توان به مدل­های نظریه‌ی اقدام منطقی^[2]، نظریه­ی رفتار برنامه‌ریزی شده^[3]، مدل پذیرش تکنولوژی^[4]، نظریه‌ی گسترش نوآوری^[5]، تجدیدنظر شده‌ی رفتار برنامه‌ریزی شده^[6]، نظریه‌ی شناخت اجتماعی^[7] و مدل انگیزشی^[8] اشاره کرد (پیکاراینن، پیکاراینن، کارجالوتو، پهنیلا^[9]، 2004).

موانع آموزش الکترونیکی

   امروزه در سایه­ی رشد فناوری­های اطلاعاتی و ارتباطاتی (information and communication technology) و به ویژه اینترنت، تحول شگرفی در آموزش عالی و در کل فرایند یاددهی- یادگیری به وقوع پیوسته است. آموزش از دور مبتنی بر فاوا(ICT) به خاطر ایجاد راحتی و سهولت در تدوین و ارائه­ی آموزش الکترونیکی (e-learning)، جذابتر شده است (دهرتی[1]، 2006؛ لوی[2]، 2007) بر این اساس در طول دهه­هاي گذشته، هم در كشورهاي توسعه يافته و هم در كشورهاي در حال توسعه (البته با گستردگي كمتر)، آموزش عالي دچار تغييرات زيادي شده است و هنوز هم در حال تغيير است. نتيجه­ي حاصل از اين تغييرات سبب شده است كه به دانشجويان به عنوان مراجعان و مشتريان، و به آموزش عالي به عنوان كالايي كه مانند هر محصول ديگر قابل بسته­بندي، تجارت و فروش است، نگريسته شود (اندرسون[3]، 2003؛ سمون[4]، ‌2003؛ گریسون[5]، 2003؛ [6]گیبسون، 2003) با این حال محققان معتقدند که سیستم آموزش الکترونیکی همواره با تهدیدها و ضعف­هایی مواجه است (بیر و بروهن- شور[7]، 2004؛ یوکسل تورک و اینان[8]، 2006). نرخ ماندگاری یادگیرندگان در آموزش باز و از دور از ماندگاری یادگیرندگان در موسسات و مراکز آموزش سنتی پایین­تر است و نگهداشت یادگیرندگان موجود در آموزش باز و از دور از جذب دانشجویان جدید سخت­تر و نیازمند تدابیر بیشتری است (گیبس و ایکویدو[9]، 2004) و نرخ ترک تحصیل یادگیرندگان از دور به مراتب بالاتر است (فریچ[10]، 2004) و موسسات از بابت ترک تحصیل یادگیرندگان ضرر زیادی را متحمل می­شوند (سیمپسون[11]، 2008).

   پژوهش هایی مانند بیفورد و هرپر[12](2005) نشان می دهد، برخی از دوره های آموزش از را دور و آموزش الکترونیکی به دلیل نبود حس جمعی از لحاظ یادگیری کیفیت پایین دارند. که در این عرصه می توان بیان کرد که استفاده از ابزارهای همزمان علاوه بر تقویت حس جمعی در این دوره ها، امکان ارائه ی بازخورد سریع را برای معلمان فراهم می سازد و انگیزه ی یادگیری را در دانشجویان تقویت می کند. از این رو طراحان، تولید کنندگان و معلمان می توانند از این ابزارها در برخی از موقعیت های آموزشی  از جمله پیگیری بحث های کلاسی، استفاده از تجربه ها و دانش متخصصان صنایع و دانشگاه ها در کلاس درس، طراحی فعالیت ها و پروژه های گروهی، ارائه ی بازخورد سریع به یادگیرندگان، ارزشیابی از آموخته ها، آموزش زبان های خارجی و ... بهره بگیرند (سراجی، 1390).

آیتی، عطاران، مهرمحمدی (1386) موانع توسعه فاوا در تعلیم و تربیت ایران و به تبع آن موانع توسعه ی آموزش الکترونیکی را بدین قرار تقسیم بندی کرده اند:

موانع توسعه فاوا در تعلیم و تربیت(موانع توسعه ی آموزش الکترونیکی)

مشکلات مربوط به راهبردهای توسعه فاوا:

-      سیاست واحد و تغییر پیاپی در سیاست ها با تغییر مسئولان

-      فقدان مبانی نظری پشتیبانی کننده از اقدامات

-      بهره مند نبودن از الگوی توسعه

-      مشکلات ناشی از دیدگاه منفی مسئولان در مود فاوا و آموزش الکترونیکی در اثر ناآشنایی با آن

-      مشکل فرهنگ عمومی در مواجهه با فاوا و آموزش الکترونیکی

مشکلات زیرساخت

-        مشکلات سخت افزاری از قبیل تامین رایانه و تجهیزات مورد لزوم

-        مشکلات مرتبط با شبکه های ارتباطی و محدودیت های دسترسی به اینترنت

-        پایین بودن سرعت شبکه اینترنت

مشکلات ساختاری

-        تمرکز نظام آموزشی و مشکلات خقوقی و قانونی

-        مشکلات اجرایی در پیاده سازی طرح ها

-        نبود ارتباط نظام مند بین بخش های درگیر در آموزش

-        مشکل ناسازگاری ساختار سازمانی با مقتضیات توسعه ی فاوا

-    مشکل ناسازگاری رویکرد حاکم یاددهی- یادگیری و نظام ارزشیابی با راهبردهای توسعه ی استفاده از فاوا در آموزش

مشکلات کلی

-        نبودن از نیروی انسانی ماهر و کارآزموده در زمینه ی استفاده از فاوا

نام سايت

Ebookee

يک منبع مناسب در زمينه دانلود کتابهاي علمي

FreeBookSpot

شما مي توانيد در اين سايت به جستجو و دانلود کتاب در مباحثي نظير برنامه نويسي، مهندسي، موضوعات علمي، داستاني و … بپردازيد.

Free-eBooks

وب سايتي که از طريق آن علاوه بر يافتن کتب مختلف، قادر به دانلود مجله هاي معروف حهان نيز مي باشيد.

FreeComputerBooks

در آن مي توانيد کتاب هاي مختلفي را در زمينه کامپيوتر بيابيد. مزيت اين سايت، دسته بندي ايده آل آن است که علاوه بر داشتن ?? دسته اصلي، شامل ??? زير دسته مختلف است که جهت يافتن کتاب مورد نظرتان بسيار مفيد خواهند بود.

FreeTechBooks

کتاب هاي مختلفي را در زمينه مهندسي و علوم کامپيوتر را مي توانيد در آن بيابيد.

Scribd

وب سايتي جهت به اشتراک گذاري فايل ها با فرمت برنامه هاي مختلفي نظير Word، Excel، PowerPoint و PDF مي باشد.

Globusz

يکي از وب سايت هاي معروف در زمينه دانلود کتاب هاي رايگان است!

KnowFree

کاربران اين وب سايت به مبادله کتاب ها، آموزش هاي ويديويي و ساير موارد اين چنيني به صورت رايگان در آن مي پردازند.

OnlineFreeEbooks

شامل ? دسته بزرگ در زمينه کتاب هاي بازرگاني، مهندسي، سخت افزار، برنامه نويسي و … مي باشد که قابليت دانلود به صورت رايگان را دارا مي باشد.

MemoWare

اگر پاکت پي سي داريد احتمالا اين وب سايت براي شما بسيار مناسب است چرا که فرمت کتاب هاي آن هماهنگ با دستگاه هايي نظير همان است.

EBookLobby

ديتابيسي نه چندان کامل در کليه زمينه ها

OnlineComputerBooks

شامل کتاب هاي مختلفي در زمينه هاي رايج است.

GetFreeeBooks

کليه کتاب هاي موجود در اين وب سايت، کتاب هايي هستند که به صورت قانوني امکان دانلود را دارند.

libgen

داروخانه کتاب

TheOnlineBooksPage

ليست بيش از ????? کتاب رايگان موجود در سطح نت!

morefreeebooks.net

در کليه زمينه ها

Project Gutenberg

ديتابيسي شامل بيش از ????? کتاب الکترونيک در فرمت هاي مختلف.

Scribd

کتاب هاي مورد نظرتان را پيدا کنيد، بخوانيد و براي ديگران به اشتراک بگذاريد.

ManyBooks.net

بيش از ??،??? کتاب رايگان در دسترس وجود دارد.

Get Free e-Books

سايت رايگان کتابهاي الکترونيک که در آن شما مي توانيد کتاب کاملا رايگان دانلود کنيد.

The eBook Directory

دسترسي به هزاران کتاب که بسيار عالي دسته بندي شده اند.

PDFoo

کتاب هاي مختلف در زمينه هاي کسب و کار، کامپيوتر، مهندسي، تجارت آزاد، پادکست ها و … موجود مي باشد.

KnowFree

????? کتاب الکتورنيک در دسته بندي هاي مختلف

ebooks-space

دانلود رايگان کتابهاي وب سايت در زمينه هايي مانند کامپيوتر، IT، برنامه نويسي زبان، توسعه نرم افزار، آموزش و طراحي پايگاه داده ها در قالب فايل PDF و CHM.

bibliotastic

اين سايت بدرد نويسندگان جواني مي خورد که تمايل دارند بازخورد مطالب خود را توسط مخاطبان ببينند.

Globusz

پلت فرمي که براي نويسندگان جديد آزمون مهارت هاي نوشتن خود را توسط خوانندگان واقعي فراهم مي کند.

avidpdf

موتور جستجوري فايل هاي pdf

MemoWare

شما مي توانيد در ميان عنوان، نويسنده و توضيحات، نام نويسندگان، تاريخ اضافه شده، ميانگين رتبه، رده، فرمت سند، بستر هاي نرم افزاري PDA و گزينه هاي زبان جستجو کنيد.

Diesel E-book Store

جستجو و دانلود کتاب در زمينه هاي مختلف

Read Easily!

کتابخانه ديجيتال با قابليت هاي جالب براي خواندن کتاب در محيط سايت

BookBooN

تمام کتاب ها را مي توان بدون ثبت نام دريافت کنيد. اين کتابهاي الکترونيک قانوني و منحصرا براي Bookboon نوشته شده

Planet eBook

اين سايت حاوي ليست بزرگي از کتابهاي رايگان در موضوعات مختلف است.

PDF Search Engine

همانطور که از نام نشان مي دهد موتور جستجوي PDF يک ابزار براي پيدا کردن کتابهاي آنلاين رايگان است.

eBook Junkie

شما مي توانيد تعدادي از کتابهاي الکترونيک رايگان قابل دانلود از اين سايت دريافت کنيد.

uFindBook

دانلود کتابهاي الکترونيک رايگان بيش از ???،??? عنوان طبقه بندي شده را در فرمت PDF، CHM، HTML

E-Books Directory

اين سايت حاوي ليست بزرگي از کتابهاي رايگان در موضوعات مختلف است.

PDF Geni

يک موتور جستجو است

e-books Download Free

دانلود محبوب ترين کتابها به صورت رايگان

bookglutton

ايجاد شبکه اجتماعي گرداگرد يک کتاب و دعوت دوستان براي ديدن آن

Book-Bot

ديتابيسي شامل ????? کتاب الکترونيک

e-Book Lobby

کتابهاي رايگان را به دسته هاي مختلف تقسيم شده است. طيف وسيعي از کسب و کار، هنر، محاسبات و آموزش و پرورش.

PlanetPDF

تاريخچه كوتاهي از فناوري جديد در آموزش عالي

نقش جديد فناوري در آموزش عالي به زمان اختراع اولين رايانه هاي رقومي باز ميگردد.خورشيد رايانه هاي جديد از افق دانشگاهها طلوع كرد.نخستين رايانه الكترونيكي كه قرار بود استفاده همگاني داشته باشد.0حسابگر و شمارشگر عددي الكترونيكي) (ENIAC) نام داشت كه در 1946مدر دانشگاه پسيلوانيا طراحي شد.اين رايانه نيز همچون رايانه هاي قديمي تري كه در آزمايشگاهها طراحي وساخته شده بود،به منظور افزايش سرعت و دقت در محاسبه هاي پيچيده اي كه پژوهشگران با آن سرو كار داشتند،طراحي شده بود.اين رايانه ها يك يا چند اتاق بزرگ را اشغال مي كردند و به نوبت مورد استفاده قرار مي گرفتند.برخي از كاربران به طور همزمان با يك رايانه كار مي كردند.آنها برنامه هاي رمز گذاري شده را در كارتهاي پاسخ وارد مي كردند و به خود رايانه مي دادند و اندكي بعد نتايج را دريافت مي كردند.در خلال دهه هاي(1950و1960م)رايانه ها فقط در دانشگاههاي تحقيقاتي يافت مي شدند و از آنها جهت پژوهشهايي كه اعداد و ارقام زياد داشتند و همچنين آموزش در رشته علوم رايانه اي استفاده مي كردند و با اين وجود،در اين دوران دسترسي به رايانه محدود بود.تعداد كمي از موسسات از عهده پرداخت هزينه هاي فراوان رايانه برمي آمدند.و فقط تعداد كمي از اعضاي هيات علمي و دانشجويان با چگونگي استفاده از آن آشنا بودند)دایره المعارف آموزش عالی ،1383).

سه تحول مهم در دهه 1970و1980م باعث افزايش استفاده چشم گير از رايانه در مدارس آموزش عالي و دانشگاههاي سراسر كشور شد.تحول نخست،طراحي رايانه هاي شخصي بود.عرضه رايانه هاي BMدر1981م واپل مكينتاش( (Apple Macintoshدر 1984م اين زحمت را به دانشجويان هيات علمي و كاركنان داد تا عمليات پيچيده رايانه اي را با سهولت بيشتر از دفاتر و آزمايشگاههاي شخصي خود انجام دهند.نرم افزارهاي جديدي همچون راژه پرداز (Word Processor)، صفحه گسترده (Spread Sheetوبرنامه هاي گرافيكي،بسياري از جنبه هاي آموزش،تحقيق و مديريت را دگرگون كردند،از همه مهمتر اينكه استفاده از اين رايانه هاي جديد،نسبت به انواع قبلي هم راحت تر بود و هم سرعت آنها بيشتر بود.و لذا اين امر مستوجب گسترش استفاده از آنها شد.نحول مهم دوم،توسعه شبكه هاي رايانه اي بود.در اواخر دهه 1970م موسسه پيشگامي مثل دانشگاه كارنگي-ملون(Carengi-Mellon) و موسسه فناوري ماساچوست(MIT) آنچه را كه اينك محيط رايانه اي توزيعي نام گرفته است،به منصه ظهور رساندند.

طرح اندرو((Andrew دركارنگي –ملون و طرح آتنا(Athenaدر(MIT در پي ايجاد شبكه هايي برآمدند كه رايانه هاي تمامي دانشجويان،هيات علمي،كاركنان را در نظامي هماهنگ و منسجم به هم متصل مي كرد.محيط رايانه اي توزيعي،شبكه اي از شبكه هاي رايانه اي است.تعداد ايستگاههاي كاري رايانه به يك سرويس دهنده((Server از چندين سرويس دهنده موجود متصل اند.اين نظامها غير متمركز و شامل سكوهاي رايانه اي گوناگوني هستند.مثلا محيط محاسبه توزيع شده اصلي كه مولود طرح آتنا درMIT بود،از هر دو سرويس دهنده هاي IBMوDEC) استفاده مي كرد.و يونيكس(Unix)پشتيباني مي كرد.درخلال دهه 1980م بسياري از مدارس عالي و دانشگاهها الگوي توزيعي رايانه اي را به كار گرفتند و سرمايه گذاري فراواني در زير ساخت شبكه اي پرهزينه،به عهده گرفتند.

نظامهاي اطلاعاتي دانشگاه شمول درست شدند تا به نحو گسترده اي با اطلاعاتي مثل سوابق دانشجويان و كاتالوگهاي دانشگاهي كار كنند.اين شبكه ها همچنين واجد پست الكترونيكي بودند كه به كاربران اجازه مي داد تا پيامهاي خود در سراسر دانشگاه منتشر كند.

سومين تحول مهم ظهور اينترنت امروزي بوده در1968م پژوهشگران بخش طرحهاي پژوهشي پيشرفته وزارت دفاع امريكا(ARPA) طرحي را براي ارتباط شبكه هاي موسسات علمي و مراكز پژوهش آغاز كردند.در پايان 1969م تعداد سايتهاي ميزبان افزايش يافت و پژوهشگران ،برنامه هاي كاربردي نظير پست الكترونيكي نرم افزار انتقال فايل،و شبكه دوربرد(Talent) را طراحي كردند تا همه كاربران در استفاده از منابع شبكه سهيم باشند.در1985م بنياد ملي علوم(NSE) اعلام كرد كه حاضر است،به تمام جوامع دانشگاهي جهت استفاده از شبكه رايانه اي كه بر مبناي آپانت به يكديگر مرتبط بودند،خدماتي ارائه دهد.بنياد ملي علوم بين سالهاي 1986-1995بيش از 200ميايون دلار جهت طراحي زير ساخت شبكه بنياد ملي علوم (NSFNET) هزينه كرد.كه در نهايت برخي از تامين كنندگان تجاري انرا به عهده گرفتند.و بدين ترتيب اينترنت به شكل امروزي در آمد.در زمان طراحي شبكه جهان گستر (WEB) در1991م استفاده از اينترنت روز به روز سير صعودي پيموده است.ارتباط چند رسانه اي وب قابليت دسترسي به آن را گسترش داد.وظرفيت ايجاد و طراحي برنامه هاي كاربردي مختلفي را پديد آورد(همان منبع).

تاریخچه فناوری اطلاعات وارتباطات

فناوری اطلاعات تاریخی طولانی وبیشتر از هزار سال داردکه با اولین نقاشی ها در غارها و ابداع نوشتن و اختراع چاپ در سال های ۱۵۰۰ شروع شداین فن آوری با اختـراع نخستيـن تكنولوژي انقلاب صنعتـي در سال‌هاي 1660 الي 1850 با اختراع موتور بخار ادامه یافت و با دومين انقلاب صنعتي در سال‌هـاي 1890 الي 1930 و اختـراع الكتـريسيته و توسعـه صنعت شيمـي استمـرارپیدا کرد، در انقلاب سوم صنعتـي با اختـراع راديو، تلويزيون و كامپيوتر تكميل شد. اگر فنـاوري اطلاعـات را به مجموعه‌اي از خدمـات و محصولاتـي اطـلاق نمائيـم كـه داده‌هـاي خـام را به اطـلاعـات مفيد، در دستـرس و بـا معنـي تبديل مي‌نمايد؛ بايد ظهور اينترنت را نقطه اوج و كمال تسعه فناوري در حال حاضر بدانيم (عبادی،رحیم،1384).

نخستين كامپيوتر در سال 1944 در دانشگاه هاروارد توسط هاروارد ايكن و با كمك مالـي و فنـي شركت IBM سـاخته شد. نوع كامل‌تـر آن در سـال 1964 در دانشـگاه پنسيلوانيا به نام «ايناك» براي حل مسائل مربوط به انفجار، جهت اداره اردنانس ارتش آمـريكا و توسط دكتر ماكلي واكـرت ساخته و تكميل شد. در سال 1952 ميلادي نيـز نخستين كامپيوتـري كه قادر به ذخيـره كردن برنامه بود به نام «ادواك» توسط دكتـر نيومن ساخته شد كه اساس كامپيوترهاي امروزي قرار گرفت.

   تا پيش از سال 1955 براي فعاليت‌هاي تجاري يا كارهاي عملي، كامپيوترهاي ويژه‌اي ساخته مي‌شد كه مشخصات آن‌ها تنها جوابگوي يكي از امور اداري، تجاري يا عملي بود. اين دسته از كامپيوترهـا به كامپيوترهاي نسل اول معروفند. در اوايل دهه 1950 بـا ورود ترانزيستور به بازار و استفاده از آن در كامپيوتر و همچنين به كاربردن حلقه‌هاي كوچك مغناطيسي به عنوان حافظه، تغييرات عمده‌اي در كامپيوترها ايجاد گرديد. اختراع ترانزيستور كامپيوترهاي جديد را كوچك‌تر، سبك‌تر و قابل اعتمادتر كرد. همچنين مصرف برق آنها را به مقدار زياد كاهش داد. از آن زمان به بعد شركت‌هاي سازنده تلاش كردند تا كامپيوترهاي همه منظوره به بازار عـرضه كنند تا جوابگـوي اغلب امـور تجاري و علمي باشند. نخستين سـري كامپيوترهـايي كه ترانزيستور در آن‌هـا به كار رفته بود در سال 1959 عرضه شد اين سري از كامپيوتـرهـا به كامپيوترهاي نسل دوم معرف شدند. از ماشين‌هـاي معـروف ايـن نسل مـي‌توان IBM 1901، IBM 1620، IBM 700 را نام برد. كامپيوترهاي نسل دوم در واقع اولين كامپيوترهايي بودند كه غير از دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقيقاتي در مؤسسات دولتي و شركت‌هاي خصوصي براي انجام امور غيرعلمي نيز به كار گرفته شدند(عبادی،رحیم،1383).

             نخستين كامپيوتري كه در ايران نصب گرديد از نسل دوم و مدل IBM 1620 بود كه در سال 1341 در كنسرسيوم نفت تهران به كار گرفته شد. همچنين سرشماري سال 1345 نيز با استفاده از كامپيوترهاي نسل دوم IBM 1901 انجام گرديد.براي ساختن كامپيوترهاي سريع‌تر و قوي‌تر، كوشش‌ها همچنان ادامه داشت تا در اوايل 1960 نخستين كامپيوتر نسل سوم به بازار عرضه شد. اين كامپيوتر كه از سري IBM 1360 بود و براي ساختن آن 5 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري شده بود، بزرگترين پروژه مالـي بحث خصوصي تا آن تاريخ به شمـار مي‌رفت. اين كامپيوترهـا كه مدل‌هاي گوناگوني از نظر ظرفيت و سرعت كار داشت در هر دو امور تجاري و علمي قابل استفاده بود.بزرگ‌تـرين تحول در اين نسل از كامپيوتر‌هـا، ساختن وسايل ضبـط اطلاعـات با قـابليت دستـرسي مستقيم بود. علاوه بر آن در اين نسل از كامپيوترهـا، سعي شده است تا قطعات مدارها را كوچك‌تر و با حجم كم‌تر بسازد. بدين ترتيب مدارهاي مجتمع به وجود آمدند.

در اوايل سال 1970 روش‌هاي جديدتري در ساخت و بهره‌گيري از كامپيوترهـا به كـار بـرده شد كه بسيـاري از دست‌اندركاران، آن‌هـا را نسل چهـارم ناميدند. مهمتـرين تغييرات در سخت‌افزار كامپيوترهاي نسل چهارم به كار گرفتن مدارهاي مجتمع با تـراكم زياد و تـراكم متوسط بهـره گرفتند و در نسل چهـارم از تراكم بالا و خيلـي بالا استفـاده مي‌كنند. نسل چهارم همچنين از حافظه نيمه هادي و ريزپردازنده، سيستم‌هاي محاوره‌اي، پردازش مستقيم و شبكه‌هـاي كامپيوتري بهره جسته است. توسعه و پيشرفت سخت‌افزار كامپيوترهاي كنوني در مقايسه با نسل‌هاي قبلي با بررسي چند عامل، نظير سرعت، اندازه، هزينه و ظرفيت حافظه بيش‌تر روشن مي‌شود(همان منبع).

    اينترنت زندگي خود را به آرامي يك پروژه در وزارت دفاع ايالات متحده آغاز نمود. مـاهيت ابتدايـي آن يك پـروژه محض نظامي و انگيزه ايجـاد پاسخ به پـرتاب ماهواره اسپونتيك بود.اينترنت، آن‌قدر بزرگ و گسترده است كه هيچ كس نمي‌تواند ادعـا كند، كه تمام، و يـا حتي بخش مشخصي از آن را مي‌شناسد. شـروع اين شبكه عظيم به طرحـي به نام ARPANET بـر‌مي‌گـردد. هدف اين پـروژه اتصال چند رايانه بـا فاصله زياد از يكديگر به منظور تبادل اطلاعات نظامي و دولتي در آمـريكا بود. در اواخـر دهه 1950 ميلادي اتحاد جماهير شـوروي سابق بـا پرتاب فضا پيماي اسپوتنيك ثابت كرد كه مي‌تواند با استفاده از موشك‌هاي قاره‌پيمـاي خود را به راحتي تأسيسات حياتي ايالات متحده و از جمله شبكه‌هاي ارتباطي را مورد حمله قرار دهد. در پاسخ به اين حمله در سال 1968 آژانس پروژه‌هاي تحقيقاتي پيشرفته ARPA پروژه‌اي را تحت نام ARPANET شروع نمود(عبادی،رحیم،1384).

جستجوی منابع اطلاعاتی در فضای مجازی

آیا جستجو فقط تایپ اسم کتاب یا موضوع مورد نظرمان در سایت گوگل و سپس شروع خواندن اطلاعات است؟

با گسترش استفاده از اینترنت به عنوان ابزاری در جهت تبادل اطلاعات، مفاهیم پیچیده تری برای جستجو مطرح می شود. مفاهیمی که بیشتر کاربران اینترنت بدان بی توجه هستند. اما افرادی که به دنبال جستجوهای علمی و پی در پی هستند باید ابزار پیچیده تری از روش های جستجو را فراگیرند. اغلب اوقات پیش می آید که کاربر به دنبال اطلاعات در سیل مطالب و سایت های مختلف ساعت ها سرگردان است بدون آن که نتیجه ای خاص عایدش شود.

جستجوی کارا، نیازمند 3ابزار مهم می باشد:

1-    تجربه

2-    دانش پایه در موضوع

3-    آشنایی نسبی با زبان انگلیسی

انتخاب مرورگرهای مختلف:

اولین گام برای یک جستجوی حرفه ای، انتخاب یک مرورگر قدرتمند می باشد: مرورگرهای معتبر و حرفه ای:

Internet explorer

Mozila Firefox

Google chrome

Opera

موتور جستجوگرهای مختلف:

نحوه ی کاربرد موتورهای جستجوگر از هم متفاوت است. برای مثال اگر شما با یک " کلید واژه" مشابه جستجوی را از طریق دو موتور جستجو مانند google و msn انجام دهید ممکن است نتایج جستجوی شما بسیار متفاوت باشد.

موتورجستجوگرهای مشهور و معتبر:

www.google.com 

www.yahoo.com

www.hotbot.com

www.infoseek.com

www.lycos.com

www.mirago.com

www.ukplus.ac.com

www.exite.co.uk

نکته ی قابل ذکر این که در این موتورها نیز مانند گوگل کلید واژه، اصطلاح و.. را وارد و در آن زمینه اطلاعات لازم را به دست می آوریم.

ترفندهای گوگل برای یافتن مطالب مورد نظر و مطالب علمی

منابع تخصصی در علوم تربیتی:

www.searchedu.com

منابع تخصصی در حقوق:

www.lawguru.com

www.ilrg.com

www.lawrunner.com

و...                    

منابع تخصصی در علوم پزشکی و بهداشت

www.medmatrix.org

http://healthatoz.com

یافتن سایت و منابع تخصصی برای سایر رشته ها و کلید واژه ها:

1-    وارد سایت گوگل شوید. در قسمت جستجو کلمه ی Inurl:همراه دونقطه جلوی آن را وارد کنید و در مقابل آن کلید واژه یا حوزه ی یا رشته ی مورد نظر را وارد کنید( با همه ی زبان ها می شود) و اینتر را بزنید. سایت های مربوط به آن کلید واژه و رشته را پیدا می کند.

2-    وارد سایت گوگل شوید. در قسمت جستجو کلمه ی Intitle: همراه با دو نقطه ی جلوی آن را وارد کنید و در مقابل آن کلید واژه مورد نظر را واردکنید( با همه ی زبان ها می شود) و اینتر را بزنید. سایت های مربوط به آن رشته و کلید واژه را پیدا می کند.

یافتن مقاله و مطالب علمی :

Google scholar: مواد موجود در رشته‌های مختلف دانشگاهی از پزشکی و فیزیک گرفته تا اقتصاد و علوم کامپیوتر در حوزه جستجوی این ابزار رایگان قرار می‌گیرد. گوگل اسکالر به شما کمک می‌کند که از یک جای مناسب در میان جهانی از پژوهش‌های دانشگاهی و سازمانی به جست‌وجو بپردازید. امتیاز این ابزار این است که مقالات تخصصی و کتاب ها و صاحب نظران حوزه ی خاص را پیدا می کند. برای پیدا کردن مقالات تخصصی سریع جواب می دهد و حالت نوعی میانبر دارد.

وارد سایت گوگل شوید. در کادر جستجو کلمه scholar را وارد کنید و اینتر بزنید. وارد سایت google scholar شوید و در کادر روبرو  کلیدواژه را وارد کنید تا مقالات را به دست بیاورید.

ETD: (دسترسی به چکیده و متن کامل رساله ها و پایان نامه ها از طریق گوگل)

پژوهشگران به ویژه دانشجویان دکترا و کارشناسی ارشد موضوع هایی را برای پژوهش انتخاب می کنند که نمونه ی مشابه آن در کشور و حتی در دنیا کمتر انجام شده است. از این رو برای درک مسئله، موضوع پژوهشی و انتخاب روش شناسی پژوهشی زمان زیادی را صرف می کنند. گوگل امکانی را در اختیار پژوهشگران قرار می دهد تا با استفاده از آن بتوانند به برخی از رساله و پایان نامه های مرتبط با موضوع خود دسترسی پیدا کنند. برای این کار مراحل زیر را طی کنید.

وارد سایت گوگل شوید. در کادر جستجو ETD: را همراه با دو نقطه جلوی آن وارد کنید و سپس کلید واژه ی مورد نظر را تایپ کنید و اینتر بزنید.

این پایگاه داده های اطلاعاتی مانند نام نویسنده، نام دانشگاه، نام گروه، موضوع پژوهش، اساتید راهنما و مشاور، تاریخ دفاع و چکیده پژوهش را در اختیار شما قرار می دهد. در پایین صفحه چکیده نیز امکان دسترسی به فایل PDFتمام متن سند گذاشته می شود.

Google define: با استفاده از این امکان می توان تعاریف و معانی واژه ها را جستجو کرد.

وارد گوگل شوید. در کادر جستجو کلمه ی define:  همراه با دو نقطه ی جلوی آن را تایپ کنید. در گام بعدی کلیدواژه را در جلوی آن وارد کنید و اینتر بزنید؛ تعاریف را برای شما پیدا خواهد کرد.

Google alerts: اگر در مورد یک کلید واژه جستجویی را انجام دادید و به نتایج دلخواه دست پیدا نکردید، با استفاده از این ابزار گوگل می توانید، کلید واژه یا کلیدواژه های مرتبط را به گوگل بسپارید تا در حین دریافت اطلاعات مرتبط آن را به آدرس پست الکترونیکی(gmail) شما ارسال کند. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید.

1-    آدرس www.googlealert را در کادر آدرس تایپ کنید و کلیک کنید.

2-    صفحه ای باز می شود و در آن می توانید کلید واژه ها را تایپ و به گوگل سفارش دهید.

3-    می توانید سه کلیدواژه را به عنوان سفارش ثبت کنید. می توانید زمان بخصوصی( هفتگی و دوهفتگی و ماهانه) را برای این کار تعریف کنید. هم چنین می توانید با کلیک روی refine کلید واژه سفارش شده را تغییر یا حذف کنید.

ابزارهای ترجمه:

برای ترجمه ی متون به زبان های مختلف در سایت های اینترنتی امکاناتی در نظر گرفته شده است. نکته ی قابل توجه در این جا این که باید تاحدی به قواعد زبان آشنایی داشته باشیم. سایت های زیر برای ترجمه مناسب اند.

1-    Google translate که آدرس دقیق ان به صورت زیر می باشد:

www.google.com/language-tools

2-    سایت پارس ترنسلاتور که به صورت تخصصی ترجمه می کند:

www.parstranslator.com

3-    استفاده از gmail. به این صورت که متن مورد نظر(فارسی یا انگلیسی یا..) را به پست الکترونیکی gmail بفرستید. وارد inbox که شدید و آن میل را باز کردید روی گزینه translate که در بالای کادر است کلیک کنید تا متن را ترجمه کند. لازم به ذکر است که از این ابزار برای برقراری ارتباط با اساتید و افراد خارجی زبان نیز می توان استفاده کرد و ایمیل های زبان های مختلف را فورا ترجمه کرد.

استفاده از عملگرها(+،-) در جستجوی گوگل

اگر بخواهید درباره ی موضوعی از طریق دو کلید واژه جستجو کنید، برای رسیدن به نتایج مطلوب بهتر است به شیوه های زیر اقدام کنید.

1-    عملگر + یا and: برای جستجو در باره ی یک موضوع می توانید در کادر جستجوی گوگل اول کلید واژه ی اصلی + کلید واژه ی فرعی را وارد کنید. و سرچ را بزنید. این کار بدین معنی است که موتور جستجو صفحاتی را پیدا کند که هردو یا یکی از کلید واژه ها در آن است باشد. مثلا

2-    عملگر- یا not: کلیدواژه ی اصلی را در کادر جستجوی گوگل وارد کنید و بین آن منفی بگذارید با کلیدواژه ی فرعی. این کار بدان معنی است که موتور جستجو صفحاتی را پیدا کند که در آن کلید واژه ی اصلی موجود ولی کلید واژه ی فرعی وجود ندارد. مثلا

3-    استفاده از علامت «عبارت یا اصطلاح»: اگر می خواهید درباره ی یک اصطلاح، عبارت یا چند واژه ی مرتبط با هم جستجو کنید آن ها را در داخل «» یا همان کوتیشن قرار دهید. این دستور بدان معنی است که گوگل صفحاتی را پیدا کند که این واژه ها را در کنار هم داشته باشند. مثلا

پایگاه های اطلاعاتی:

برای پیدا کردن مقاله های علمی، اشنایی دانشجویان به ویژه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا با پایگاه های علمی بسیار ضروری است. در زیر به پایگاه های مختلف اشاره گردیده است. نکته قابل ذکر این که در این پایگاه ها می توان با وارد کردن کلید واژه، نام نشریه، نام نویسنده، عنوان مقاله، و ... به مقالات تخصصی و علمی دست یافت.

www.sid.ir : این سایت که بیشتر مجله های معتبر کشور با درجه های علمی پژوهشی، علمی ترویجی در آن نمایه می شود یکی از پایگاه های معتبر برای گرفتن مقالات است. این پایگاه هم چنین از برگزاری کارگاه های آموزشی نیز به ما اطلاع رسانی می کند که  اطلاعیه ی مربوط به کارگاه در همان صفحه ی اصلی پایگاه و بر روی تصویر مورد مشاهده قرار می گیرد.

www.magiran.com: در این پایگاه نیز می توان به مطالب مورد نیاز علمی دست پیدا کرد.

www.irandoc.ac.ir: در این پایگاه نیز مطالب علمی قابل دسترس است. این سایت فهرست و چکیده ی پژوهش ها را به کاربر ارائه می دهد.

www.civilica.com: در این پایگاه مقالات علمی کنفرانس ها و همایش ها وجود دارد. نکته قابل توجه این که همه مقالات کنفرانس ها و سمینارهای دوره های مختلف در این جا وجود دارد. محدودیتی که این پایگاه دارد این که در 24ساعت فقط 2مقاله را می توان از این سایت دریافت کرد که آن را به آدرسی که وارد می کنیم ایمیل می کند. هم چنین باید در زمان کوتاه مقاله ی فرستاده شده به پست الکترونیکی مان را دانلود کنیم و تنها دوبار می شود از آن دانلود کرد. ولی با وجود این محدودیت هم مقاله های معتبری در آن وجود دارد که شاید در پایگاه های دیگر وجود نداشته باشد و هم ترفندهایی برای گریز از محدودیت آن وجود دارد از جمله این که با پسوردهای مختلفی به اینترنت وصل شویم(در داخل دانشگاه ها) و با آدی های مختلفی از آن مقاله بگیریم.

www.isc.gov.ir: نام این پایگاه، پایگاه استنادی جهان اسلام است که مجله های نمایه شده در آن معتبر و با درجه های علمی پژوهشی و علمی ترویجی کشورهای اسلامی می باشد و می توان گفت یک پله معتبرتر از مجله های علمی داخلی است.

ISI: یکی از معتبرترین پایگاه های علمی جهان است. در این پایگاه مقالات مجله های معتبر جهانی نمایه می شود و به لحاظ درجه اعتبار علمی مقالات این پایگاه بالاترین اعتبار را دارا می باشند. آدرس دقیق این پایگاه به صورت زیر است که برای دریافت مقالات باید هنگام ورود با آدرس زیر  می توان مقالات، درجه علمی مجلات مختلف، یا با کلیک روی View journals مجلاتی را که در این پایگاه نمایه می شود پیدا کند.

http://science.thomsonreuters.com

سایت هایی برای دریافت مقالات علمی خارجی( لاتین) رایگان

www.doaj.org

www.tahghighat.com: در این سایت که مربوط به تحقیقات آموزشی است لینکی تحت عنوان " دریافت متن کامل پایان نامه ها و مقالات دانشگاه های انگلیسی و .." قرار داده شده است که هنگام کلیک بر روی آن پنجره ای ظاهر می شود که در آن نام دانشگاه های مختلف کانادا، فلوریدا و ... آمده است. با کلیک بر روی هر کدام وارد پایگاه علمی آن دانشگاه می شوید و با وارد کردن کلید واژه یا عنوان انگلیسی می توان به مقالات مختلف در سال های مختلف آن دانشگاه خارجی دست پیدا کرد.

http://etd.ohiolink.edu با وارد کردن این در لینک جستجو مستقیما به پایگاه داده دانشگاه اوهایو متصل می شوید و می توانید مقالات لاتین به دست بیاورید.

www.oxfordjournals.org

www.cabdirect.org

www.sciencedirect.com

www.journals.aip.org

نکته ی قابل ذکر در این سایت ها این که اولا دریافت مقالات رایگان می باشد و ثانیا برای بعضی از سایت ها باید از فیلترهای وطنی!! رد شد.

اطلاع از همایش ها و سمینارهای داخلی و خارجی:

www.bahamayesh.ir: اطلاع در مورد همایش ها و سمینارها و کنفرانس های برگزار شده و در حال برگذاری و هم چنین همایش هایی که در آینده برگزار می شود اطلاع رسانی می کند.

www.tav.ir: این سایت در مورد همایش ها و سمینارها و ... اطلاع رسانی می کند. نکته قابل ذکر این که اخیرا از روی نت برداشته شده است.

www.conferencealerts.com: در این سایت می توان از کنفرانس های خارجی در زمینه ی یک موضوع خاص اطلاع کسب کرد.

 دو ترفند جالب در جستجو:

الف) هنگام کار با یک پنجره ی باز شده در اینترنت برای این که هم بتوانیم مطالب زیادی را جمع آوری کنیم و همزمان از چند سایت استفاده کنیم می توان با استفاده از نیوتب به این امر دست پیدا کنیم. بدین صورت که وقتی صفحه ای را در اینترنت باز کرده ایم و می خوایم صفحه دیگر را بدون بستن این پنجره اول، باز کنیم ساده ترین راه فشردن کلیدهای ctrl+T می باشد.

ب) برایمان خیلی پیش می آید که صفحه ای را که مطالبش مفیده برایمان می بندیم و باید خیلی تلاش کنیم تا آن صفحه را پیدا کنیم. برای این کار می توان در عرض چند ثانیه به آن صفحه یا سایت دست پیدا کنیم. برای این کار از ترکیب دکمه های Ctel+shift+T استفاده کنید.

هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence

Al: به طور رسمي در سال 1956 مطرح شده است.

علل مطالعه Al:

AI  سعي دارد تا موجوديت‌هاي هوشمند را درک کند. از اين رو يکي از علل مطالعه آن يادگيري بيشتر در مورد خودمان است.

 جالب و مفيد بودن موجوديت‌هاي هوشمند .

  فهميدن  (Understanding)

 استدلال کردن  (Reasoning)       

 حل مسأله (Problem Solving)

 يادگيري (Learning)      

 ادراک صحيح (Common Sense)  

 استقراء (Generalization)

 استنتاج (Inference)

 قياس (Analogy)

 ياد آوري (Recall)

 درک شهودي (Intuition)  

 احساسات (Emotion)

 خود آگاهي     (Self-Awareness)

تعريف هوش مصنوعي

سيستمهايي که مانند انسان فکر مي کنند (علوم شناختي Cognitive (

سيستمهايي که مانند انسان عمل مي کنند (تست تورينگ Turing Test )

سيستمهايي که منطقي فکر مي کنند (منطق ارسطوئي Aristotelian )

سيستمهايي که منطقي عمل مي کنند(عاملهاي داراي گرايش به هدف Goal Oriented )

شرايط کنوني:

• برخي از سيستم‌هايي موجود در جهان که از هوش مصنوعي استفاده مي‌کنند:
• HITECH: اولين برنامه کامپيوتري که موفق به شکست استاد بزرگ شطرنج جهان، شده است.
• PEGASUS: يک برنامه درک گفتار که سؤالات کاربر را جواب مي‌دهد و تمامي برنامه‌هاي مسافرتي شخص را با يک برنامه‌ريزي درست، مقرون به صرفه مي‌کند.
• MARVEL: سيستم خبره‌اي که داده‌هاي ارسالي از سفينه فضايي را تحليل نموده و در صورت بروز مشکلات جدي، پيغام هشدار به تحليلگران مي‌دهد.
• برنامه روان تحليلگر
• MYCİN تشخيص انواع مختلف اختلالات پزشکي

آموزگار و همکلاسي مجازي

با توجه به اينکه شخصيت و احساس از شاخص­هاي تأثير­گذار در فرآيند يادگيري هستند، مدلسازي از فرد يادگيرنده مطابق با اين شاخص­ها انجام شده. سيستم پيشنهادي، از دو عامل آموزگار و همکلاسي مجازي استفاده مي­کند. آموزگار مجازي با توجه به ويژگي‌هاي شخصيتي يادگيرنده، شيوه ي يادگيري مناسبي را براي او در نظر مي­گيرد. با گذشت مدتي از فرآيند آموزش و با توجه به رويدادهايي که در محيط اتفاق مي­افتد، احساسات يادگيرنده تغيير مي­کند. در اين حالت با توجه به ويژگي­هاي شخصيتي و احساس فعلي يادگيرنده شيوه آموزش به‌روز مي­گردد. همچنين براي کمک به فرآيند يادگيري، در بعضي از مراحل آموزش از عامل همکلاسي مجازي استفاده مي­شود. عامل همکلاسي مجازي، عاملي هوشمند و داراي شخصيت است. شخصيت عامل همکلاسي مجازي، به گونه­اي طراحي شده که بتواند در تعامل با يادگيرنده محيط يادگيري را جذاب و واقعي جلوه دهد.

زيربناي هوش مصنوعي:

AI، از علوم مختلفي بهره مي‌برد که از ميان آنها علوم زير مهم‌تر شناخته شده‌اند:

• علم فلسفه و منطق
• علم رياضي
• علم روانشناسي
• علم زبان‌شناسي
• علم کامپيوتر

روباتيک و هوش مصنوعي:

—        روباتيک يکي از مهمترين زمينه هاي استفاده عملي از تکنيک هاي هوش مصنوعي است.

—        در واقع يک روبات هوشمند براي انجام هوشمندانه اعمال خود ناگزير است بسياري از اين روش ها را به خدمت بگيرد:

—        Learning,

—        planning,

—        reasoning,

—        problem solving,

—        knowledge representation,

—        computer vision

اعمالاصلييکروبات هوشمند:

—        Sense

—        Act

—        Plan

سنسورهاي  روباتهايهوشمند

—              Visionبراي دريافت محيط پيرامون

—               Voice برايصحبتباآدمي

—           Tactile برايحسوحوداشيادرسرراهمسير

—            Force برايتشخيصنيرودرکاربردهائينظيرمونتاژ

—           Laser براياندازهگيريفاصلهوتشخيصموانع

—        ....

منبع

Artificial Intelligence: A Modern Approach”, Russel and Norwig